- κατάδυση
- Άθλημα, το οποίο συνίσταται στη γρήγορη και σύμφωνα με ορισμένους κανόνες βουτιά στο νερό από καθορισμένο ύψος.
Οι διεθνείς και ολυμπιακοί κανονισμοί προβλέπουν βουτιά από ελαστικό βατήρα (τραμπλέν), που βρίσκεται 3 μ. πάνω από το νερό, και από σταθερή εξέδρα σε ύψος 10 μ. Πολλές εθνικές ομοσπονδίες αναγνωρίζουν και αγωνίσματα κ. από τραμπλέν 1 μ. και εξέδρα 5 μ.
Η κ. εκτελείται σε τρεις φάσεις: εκκίνηση (με ή χωρίς φορά και αναπήδηση), διαδρομή και βύθισμα στο νερό. Η φορά πρέπει να είναι ελεύθερη, ευθεία και να αποτελείται τουλάχιστον από τρία βήματα στο τραμπλέν και τέσσερα στην εξέδρα. Η αναπήδηση πρέπει να είναι σταθερή, αποφασιστική και αρκετά ψηλή· αν γίνεται από τραμπλέν, μπορεί να εκτελεστεί και με ένα πόδι.
Κατά τη διαδρομή, η θέση του σώματος μπορεί να είναι ευθύγραμμη (το σώμα δεν κάμπτεται, τα κάτω άκρα είναι ενωμένα και τεντωμένα, σε ευθεία γραμμή με αυτό), κεκαμμένη (ο κορμός λυγίζει προς τα εμπρός και σχηματίζει ορθή γωνία με τα τεντωμένα κάτω άκρα) ή συστραμμένη (ο κορμός είναι όλος διπλωμένος προς τα εμπρός, με τα κάτω άκρα μαζεμένα και διπλωμένα και τα πέλματα τεντωμένα).
Η γωνία εισόδου στο νερό πρέπει να είναι σχεδόν ορθή, με το σώμα απόλυτα τεντωμένο και τα πόδια ενωμένα και τεντωμένα. Κατά την είσοδο του κεφαλιού στο νερό, τα χέρια πρέπει να είναι τεντωμένα πάνω από αυτό, με τις παλάμες ενωμένες. Κατά την είσοδο στο νερό με τα πόδια, τα χέρια πρέπει να είναι κολλημένα στον κορμό, χωρίς κάμψη των αγκώνων.
Οι αγώνες κ. είναι ανδρικοί και γυναικείοι, ενώ χωρίζονται σε ιδιαίτερα αθλήματα, ανάλογα με το αν η κ. γίνεται από τραμπλέν ή από εξέδρα. Και οι δύο τύποι κ. περιλαμβάνουν υποχρεωτικές και ελεύθερες ασκήσεις. Σε κάθε κ. επίσης αντιστοιχεί ένας προκαθορισμένος βαθμός δυσκολίας.
Η βαθμολόγηση στους αγώνες γίνεται από επιτροπή, η οποία αποτελείται από επτά ή πέντε κριτές. Ο βαθμός κάθε κ. προκύπτει με αποκλεισμό των ακραίων βαθμών και πολλαπλασιασμό του μέσου βαθμού με τον συντελεστή δυσκολίας, που είναι από πριν καθορισμένος για κάθε αγώνισμα. Η τελική βαθμολογία εξάγεται από το άθροισμα των βαθμών των διαφόρων αγωνισμάτων.
Οι αγώνες κ. διεξάγονται σε ειδικά εξοπλισμένες πισίνες. Σχεδόν σε όλες τις χώρες διοργανώνονται εθνικοί, πανευρωπαϊκοί και διεθνείς αγώνες κ., με τη γενική επίβλεψη της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερασιτεχνικής Κολύμβησης (Fédération Internationale de Natation Amateur –FΙNΑ).
Ιστορία. Παλαιότερα εκτελούνταν κ. διαφόρων τύπων και από διαφορετικά ύψη κατά τη στρατιωτική εκπαίδευση, χωρίς όμως αισθητικές αξιώσεις και αγωνιστικό σκοπό. To σύγχρονο άθλημα της κ. γεννήθηκε ως συμπλήρωμα της γυμναστικής, με πρωτοβουλία του Γερμανού Γιόχαν Γκουτς Μουτς, ο οποίος, τον 19ο αι., περιέλαβε τις κ. στο πρόγραμμα της φυσικής αγωγής και οργάνωσε τους πρώτους αγώνες στον ποταμό Σπρέε, στο Βερολίνο (1833). Η επεξεργασία της τεχνικής, την οποία ακολούθησαν για πολλά έτη και άλλες χώρες, έγινε από ορισμένους μαθητές του Γκουτς Μουτς και κυρίως από τον Κλούγκε.
Στην αρχή οι αθλητές αγωνίζονταν μόνο από χαμηλά τραμπλέν, αργότερα όμως οι Σουηδοί και οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν και ψηλότερες εξέδρες. Πραγματικά, οι πρώτοι αγώνες έγιναν από ύψος 1 μ. και μόνο το 1886 το ύψος αυτό αυξήθηκε στα 3 μ. Οι κ. συμπεριλήφθηκαν στους Ολυμπιακούς αγώνες το 1904, στην Ολυμπιάδα του Σεντ Λιούις. Στους Ολυμπιακούς αγώνες της Στοκχόλμης (1912) έγιναν για πρώτη φορά και αγώνες κ. γυναικών.
Ορισμένοι τύποι κατάδυσης. Οι θεαματικότερες και με μεγαλύτερο συντελεστή δυσκολίας καταδύσεις επιτυγχάνονται με συνδυασμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους: 1) κανονική κατάδυση προς τα εμπρός με τεντωμένο σώμα? 2) κατάδυση με την πλάτη και τεντωμένο σώμα? 3) κατάδυση προς τα εμπρός με διπλωμένο σώμα? 4) κατάδυση προς τα εμπρός με περιστροφή προς τα δεξιά.
Σε κάθε κατάδυση αντιστοιχεί ένας προκαθορισμένος βαθμός δυσκολίας (φωτ. ΑΠΕ).
Κατάδυση προς τα εμπρός με διπλωμένο σώμα (φωτ. ΑΠΕ).
* * *η (AM κατάδυσις) [καταδύω]1. η βύθιση μέσα στο νερό2. (λειτ.) τριπλή εμβάπτιση τού κατηχούμενου στο άγιο βάπτισμανεοελλ.1. ναυτ. α) ποινή σύμφωνα με την οποία βουτούσαν τον τιμωρημένο τρεις φορές στη θάλασσαβ) (για υποβρύχιο) η κάθοδος κάτω από την επιφάνεια τού νερού με τη χρησιμοποίηση ειδικού μηχανισμού2. (αθλ.) είδος κολυμβητικού αγωνίσματος3. η παρένθεση υγρού που διαθλά το φως μεταξύ τού φακού τού μικροσκοπίου και τού αντικειμένουαρχ.1. (για αστέρια) η δύση2. κάθοδος3. κρύπτη, τρύπα4. βάθος5. θαλάμη6. ο παρών κόσμος7. καταβύθιση τού κεφαλιού μέσα σε λουτρό.
Dictionary of Greek. 2013.